Serviks Kanseri Farkındalık Ayı

 Serviks Kanseri 

Rahim ağzı kanseri, dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta görülürken ülkemizde onuncu sıradadır. Rahim ağzı kanseri nedeni tamamen aydınlatılmış ve önlenebilen tek kanserdir.

2012 yılında Dünya genelinde yılda 527624 yeni vaka tanılanmış ve 265672 kadın bu hastalıktan dolayı yaşamını kaybetmiştir. Özellikle tarama programlarının olmadığı ya da yeterli düzeyde yapılmadığı ülkelerde daha yaygındır ve %80’i gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir.

Risk faktörleri nelerdir ?

• Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu
• Erken yaşta (16 yaştan önce) ilk cinsel ilişki
• Birden fazla cinsel partner varlığı
• Sigara içimi
• Beslenme alışkanlığı (meyve ve sebzeyi az tüketmek rahim ağzı kanseri riskini artırmaktadır)
• Yüksek doğurganlık sayısı
• Düşük sosyoekonomik düzey
• Özellikle 5 yıldan daha uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımı

Serviks kanseri belirtileri nelerdir ?

• Düzensiz, mens (adet) dönemleri arasında veya cinsel ilişkiden sonrasında anormal vajinal kanama
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı
• Yorgunluk, kilo kaybı, iştah kaybı
• Vajinal rahatsızlık veya kokulu akıntı
• Tek bir bacakta şişkinlik
• İdrar yaparken ağrı

Bugün rahim ağzı kanserinin %99.9’una HPV (Human Papilloma Virus) enfeksiyonunun yol açtığı bilinmektedir. HPV’nin tespiti erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret etmekte ve kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. Günümüzde HPV testleri rahim ağzı kanseri taramasında yer almaktadır. HPV testi rahim ağzı hücrelerde virüsün tespiti esasına dayanan bir testtir.

Ülkemizde ulusal kanser tarama standartlarına göre 30-65 yaş grubundaki her kadın 5 yılda bir HPV testi ile taranmakta, pozitif çıkan olgular Pap smear ile tekrar değerlendirilmektedir.

Pap smear testi dökülen rahim ağzı hücrelerin toplanıp incelenmesi esasına dayanan bir testtir.HPV testi ve smear alınması son derece basit ve ağrısız işlemlerdir.

Serviks kanserinden korunmak için ne yapabiliriz ?

• Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü rahim ağzı kanserine karşı 9-13 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir.
• 30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak 
• Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim 
• Sigara kullanmamak 
• Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı beslenmek 

Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) yapılmaktadır.

ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR.

 Kaynakça 

Ferlay J, Soerjomataram I, Ervik M, Dikshit R, Eser S & Mathers C. GLOBOCAN 2012 v1.0, Cancer Incidence and Mortality Worldwide: IARC Cancer Base No. 11. Lyon, France: In- ternational Agency for Research on Cancer 2013.

Özgül  N. Türkiye'de Serviks Kanserinin Durumu ve Yapılan Serviks Kanser Tarama Çalışmaları. İçinde: Türkiye’de Kanser Kontrolü. Ankara, 2011.Sf. 379-384 

Serviks Kanseri Taramaları. İçinde: Türkiye Kanser Kontrol Planı 2013 – 2018. T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Kanser Dairesi Başkanlığı. Ankara, 2015. Sf. 45-51

Türkiye Kanser İstatistikleri. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı, Ankara 2017